Türkiye’de konut ve kira fiyatları son yıllarda rekor seviyelere yükseldi. İnşa edilen konut sayısında yaşanan artışa rağmen kendi konutunda oturanların oranında düşüş yaşanıyor. Geçtiğimiz yıl, kendi evinde oturanların oranı yüzde 56,7 seviyesine kadar düştü. 2012’da her 100 kişiden yaklaşık 61 kişi ev sahibi iken bu oran 2022’de yaklaşık 57 oldu. TÜİK’in yayınladğı son verilere göre Türkiye genelinde konut satışları Ağustos ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 1.1 azalarak 122 bin 91 oldu. Peki, son zamanlarda ev alma rakamlarında neden düşüş yaşanıyor, kararsız yatırımcılara tavsiyeler neler?
MALİYET YÜZDE 62 ARTTI
Tüm Girişimci Emlak Müşavirleri Derneği Başkanı Hakan Akdoğan, “İnşaat maliyet endeksi, 2023 yılı temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 62,25 arttı. Finansmandaki daralma ile de yeni üretime erişim konut alacaklar için oldukça zorlaştı. Bu konuda bizler de ilk defa konut alacaklar için bir düzenleme bekliyoruz” diye konuşuyor.
“FAZLA KONUTU OLANA EK VERGİ GELEBİLİR”
“Türkiye’de ortalama geliri olan bir ücretli çalışan, ev sahibi olmak gibi bir hayal dahi kuramıyor” diyerek sözlerine başlayan Gayrimenkul Hukukçusu Avukat Sinan Keskin, “Ücretli çalışanların gelirlerinin enflasyonun altında değil üstünde arttırılması, yüksek enflasyonun düşürülmesi, hayat pahalılığının dizginlenmesi lazım. Çalışanların alım güçlerinin konuta erişim imkânı bulabilecek şekilde arttırılması gerekiyor” ifadelerini kullanıyor.
Durumun düzelmesi için tavsiyelerde bulunan Keskin, fazla konutu olanlara ek vergiler konularak bunların da toplu konut projelerinde kullanılabileceğini söylüyor. Keskin, “Ofislerin konuta dönüştürülmesi gibi konut arzını artırıcı politikalar işe yarayabilir” görüşlerini gündeme taşıyor.
KİRALIK SOSYAL KONUT ÖNERİSİ
Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Avukat Ali Güvenç Kiraz ise pandemi sürecinden beri barınma krizi yaşandığını belirterek, çözüm önerilerini şöyle sıralıyor:
“Emlak konut, TOKİ veya belediyelerin mesela KİPTAŞ gibi kuruluşları sürekli satılık konut üretiyor bu arz/talep sorununa bir miktar çözüm oluyor ama temel sorunu çözemiyor. Çünkü hayata yeni atılan insanlar bu konutları alamıyorlar. Kredi imkanlarının kısıtlı olması bankaların hala kredi vermekte zorlanması ve verseler dahi bu kredilerin faiz oranları nedeniyle geri ödemesi ciddi maliyet oluşturacağı için konut alımı neredeyse Türkiye’nin yüzde 10’u ile sınırlı hale geldi. Tüm kentlerde kiralık sosyal konut üretimine geçilmeli.”
“İLK EVİM” UMUDU
Öte yandan ev alamayanlar ise gözünü bu ay içerisinde Meclis gündemine gelmesi beklenen ‘İlk Evim Kampanyasına’ çevrilmiş durumda. Konut kredilerinin yüzde 3.23 oranlarına kadar çıkmasından sonra, dar ve orta gelirli vatandaşların ev sahibi olmalarına olanak sağlayacak “İlk Evim Kampanyası’na ilişkin yol haritası da netleşmeye başladı. Ekim ayında yürürlüğe girmesi beklenen ve ilk etapta 100 binden fazla vatandaşın ev sahibi olmasına olanak sağlayacak kampanya ile kamu bankalarından 1.20 faiz, 180 ay vade, vergi ve kredi desteği imkanlarının önü açılacak.
İstanbul’da 5 milyon liraya kadara kredi imkanı sağlanması planlanırken, ikinci bölgede yer alan Ankara, İzmir, Bursa, Antalya, Mersin ve Muğla’da ise azami 3 milyon liraya kadar kredi kullanma hakkı tanınacak.
Kaynak: Web Özel