Cumhuriyet’in 100.yıl coşkusuna sayılı günler kalırken, Türkiye’nin kuruluş dönemine ait yeni arşiv dokümanları da gün yüzüne çıkmaya devam ediyor. Türkiye Cumhuriyeti’nin Kuruluşunun 100’üncü Yıldönümünde “Fotoğraflarla Cumhuriyetin Sanayileşme Öyküsü” fotoğraf sergisi Sağlam Metal’in katkıları ile görücüye çıkarken, sergilenen objeler Cumhuriyetin ilk yıllarında başlatılan sanayi atılım ve hamlelerine de ışık tutuyor.
1923-1950 yılları arasında İzmir İktisat Kongresi’nden başlayarak Atatürk’ün karar ve direktifleri ile açılan TCCD, MKE, SÜMERBANK, SEKA, KARABÜK DEMİR ÇELİK , MTA, MKE, THK, TÜRKŞEKER gibi işletmelerin yanı sıra Vecihi Hürkuş, Nuri Kıllıgil, Şakir Zümre ve Nuri Demirağ’a ait bilinmeyen özel arşiv görselleri de sergide yer alıyor.
Küratörlüğünü eki Harbiye Askeri Müze Müdürü Emekli Albay Ömer Faruk Arslan’ın üstlendiği sergide İstiklal Savaşı’nı kazanmış ve yeni kurulan bir devletin kısa süre içerisinde yapmaya çalıştığı ekonomik kalkınma çabaları dönem fotoğraflar ile anlatılıyor.
Sergide yer alan arşiv görselleri arasında Vecihi Hürkuş tarafından Türkiye’nin ilk yerli uçağı olarak üretilen, ilk ve tek uçuşunu 28 Ocak 1928’de gerçekleştiren Vecihi K-6’nın fotoğrafı dikkat çeken objelerin başında geliyor.
Atatürk’ün 9 Ekim 1937’de Sümerbank Nazilli Basma Fabrikası’nın açılış törenlerinde çekilen fotoğrafı ile Türk Savunma Sanayi’nin ilk öncülerinden olan, ilk endüstriyel silah tasarımcısı ve uygulayıcısı Nuri Killigil tarafından İstanbul Sütlüce’de açılan Silah ve Cephane Fabrikası’nda ürettiği uçak bombaları da sergide yer alan dikkat çeken arşiv dokümanları arasında bulunuyor.
Şimdiye kadar Kocaeli Sanayi Odası’nda, Türkiye İhracatçılar MECLİSİ (TIM) ve Eskişehir Sanayi Odası’nda açılan sergi, ekim Ayı içerisinde Doğuş Üniversitesi, Kocaeli Üniversitesi, Haliç Üniversitesi, Yeditepe Üniversitesi, İzmir Sanayi Odası, Ankara Sanayi Odası ve Denizli Sanayi Odası’nda da ziyaretçileri ağırlayacak.
Serginini küratörlüğünü üstlenen Eski Harbiye Askeri Müze Müdürü Emekli Albay Ömer Faruk Arslan ise “Başkomutanımız Mustafa Kemal Atatürk’ün kurduğu bu fabrikalar sayesinde genç Cumhuriyet’in ağır sanayi üretimi yüzde 152 olurken toplam sanayi üretimi ülke sınırları içerisinde yüzde 180 artmıştır. Bu sanayi üretim artış hızı o günkü ekonomik şartlarda dahi dünya ortalamasının üzerine çıkmıştır. Büyük Önder ve Ulusumuz hiç ama hiç kolay olmayan bir başarıya imza attı. Biz de Cumhuriyet’imizin 100’üncü yılında farkındalık yaratmak istedik. Seçkimizde yer alan görseller 1923 yılından başlıyor. Birçoğu ilk kez gün yüzüne çıkartılan fotoğraflar. Özellikle gençlerimizin Cumhuriyet mucizesini görmeleri bizi çok mutlu edecek” dedi.
Cumhuriyet’in ilanından sonra başlayan kalkınma hamlesinin önemine de değinen Arslan, “Osmanlı’dan sadece 4 fabrika alan Türkiye Cumhuriyeti milli bir anlayışla yürüttüğü ekonomik kalkınma çalışmaları sonucunda 50’ye yakın fabrika kurarak ve ithalatı büyük bir oranda azaltarak Türkiye Cumhuriyeti’nin bağımsızlığının temellerini attı. Cumhuriyet’in ekonomik ve sanayi kalkınma boyutunun da daha iyi anlaşılması için çalışmalarımız sürecek” diye konuştu.
Kaynak: Web Özel