Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, 10. yılında Kuşak ve Yol Girişimi’ni (BRI) güncelleyerek ileriye taşımaya yönelik 8 maddelik eylem planını duyurdu.
Pekin’de düzenlenen 3. Kuşak ve Yol Forumu’nun açılış konuşmasını yapan Şi, Çin’in tarihi İpek Yolu güzergahında Doğu-Batı ticaretini yeniden canlandırma amacıyla başlattığı girişimi yenileyerek yüksek kalitede işbirliği haline getirmek amacıyla atılması planlanan adımlara dair bilgi verdi.
İlk olarak, kara ve deniz ayaklarıyla başlayan girişimi çok boyutlu bir bağlantılılık ağına dönüştürmeyi planladıklarını ifade eden Şi, bu kapsamda kara güzergahlarından “Çin-Avrupa Demiryolu Ekspresi” olarak adlandırılan hattı geliştirmeyi sürdüreceklerini, ayrıca Hazar-geçişli uluslararası ulaştırma koridorları oluşturmak ve Avrasya kıtasında kara ve demir yollarıyla bağlantılı yeni bir lojistik koridoru inşa etmek için ortak çabalara katkı sağlayacaklarını bildirdi.
Şi, “Deniz İpek Yolu” olarak adlandırılan deniz güzergahını yeni limanlar ve gemicilik ile ticaret hizmetlerini entegre ederek büyüteceklerini, Yeni Uluslararası Kara-Deniz Ticaret Koridoru ve Hava İpek Yolu’nun oluşturulması çabalarına hız vereceklerini kaydetti.
DIŞA AÇILMA VE REFORM
Şi, Çin’in, açık bir dünya ekonomisini desteklediğini, bu amaçla İpek Yolu e-ticaret işbirliği pilot bölgelerinin oluşturulacağına, daha fazla ülke ile serbest ticaret ve yatırım koruma anlaşmaları imzalayacağına işaret etti.
İmalat sanayinde yabancı yatırımların önündeki tüm engelleri kaldıracaklarını, sınır aşırı hizmet ticareti ve yatırımlarında dışa açılımı sürdüreceklerini, dijital ürünler ve hizmetlere piyasa erişimini genişleteceklerini söyleyen Şi, devlet şirketleri, fikri mülkiyet ve kamu ihalelerinde reformu derinleştireceklerini vurguladı.
Kuşak ve Yol Forumu kapsamındaki CEO Zirvesi’nde bu yıl toplam 97,2 milyar dolarlık anlaşma yapıldığını belirten Şi, 2024 ile 2028 arasındaki 5 yılda, Çin’in mal ticaretinin 32 trilyon dolara, hizmet ticaretinin de 5 trilyon dolara ulaşmasının beklendiğini kaydetti.
“KÜÇÜK AMA AKILLI” İŞBİRLİĞİ PROGRAMLARI
Çin’in Kuşak ve Yol kapsamında, insanların yaşam ve geçim şartlarını geliştirmeye yönelik, “küçük ama akıllı” pratik işbirliği programları yürüteceğini ifade eden Şi, Çin Kalkınma Bankası ve Çin İhracat-İthalat Bankasının, bu tip projelerin finansmanı için 350 milyar yuan (yaklaşık 47,8 milyar dolar) kredi penceresi açacağını, İpek Yolu Fonu’na da bu doğrultuda 80 milyar yuan (yaklaşık 10,9 milyar dolar) ilave kaynak aktarılacağını belirtti.
Şi, Çin’in geçim şartlarını iyileştirmeye yönelik küçük ölçekli 1000 destek programı yürüteceğini kaydederek, ayrıca “Luban Atölyeleri” adı verilen uluslararası eğitim merkezleri ve diğer inisiyatiflerle mesleki eğitim alanında işbirliğini artıracağına işaret etti.
YEŞİL KALKINMA
Çin’in çevreyle uyumlu yeşil kalkınmayı teşvik edeceğini vurgulayan Şi, “yeşil altyapı”, “yeşil enerji” ve “yeşil ulaştırma” alanlarında işbirliklerini derinleştireceğini, BRI Uluslararası Yeşil Kalkınma Koalisyonu’na desteğini artıracağını kaydetti.
Şi, Çin’in Kuşak ve Yol için “Yeşil Yatırım İlkeleri”ni uygulamaya koyacağını belirterek, katılımcı ülkelere 2030’a kadar 100 bin personel eğitimi için olanak sağlayacağını aktardı.
BİLİM, TEKNOLOJİ VE İNOVASYON
Çin’in “Kuşak ve Yol Bilim, Teknoloji ve İnovasyon İşbirliği Eylem Planı”nı uygulamayı sürdüreceğinin altını çizen Şi, gelecek 5 yılda katılımcı ülkelerle ortak laboratuvar sayısını 100’e çıkarmayı planladıklarını bildirdi.
Şi, forumda Çin’in “Küresel Yapay Zeka Yönetimi Girişimi”ni açıklayacağını duyurarak, “Dünyada yapay zekanın düzenli ve güvenli gelişimini hep birlikte teşvik etmek için diğer ülkelerle etkileşimi ve diyaloğu geliştirmeye hazırız.” ifadesini kullandı.
İNSANLAR ARASI ETKİLEŞİM
Şi, Çin’in uygarlıklar arasındaki diyaloğu geliştirmek için Yangzı Nehri (Gök Irmak) havzasındaki son neolitik devir kültürünün adını taşıyan Liangcu Forumu’nu düzenleyeceğini aktardı.
İpek Yolu ülkelerinin müzeleri, kütüphaneleri, tiyatroları, sanat festivalleri arasında işbirliği mekanizmalarının kurulması, İpek Yolu şehirleri arasında uluslararası turizm ittifakı oluşturulmasını öngördüklerini söyleyen Şi, Çin hükümetinin akademik araştırmacılığı desteklemeyi amaçlayan İpek Yolu Programı’nı sürdüreceğini kaydetti.
DÜRÜSTLÜK TEMELİNDE İŞBİRLİĞİ
Şi, Kuşak ve Yol için dürüstlük temelinde işbirliğini teşvik etmek üzere, işbirliği ortaklarıyla girişimde yer alacak şirketler için Dürüstlük ve Uyum Değerlendirme Sistemi oluşturmayı planladıklarını bildirdi.
KURUMLAŞMA
Kuşak ve Yol işbirliğini için uluslararası kurumlaşmayı güçlendireceklerinin altını çizen Şi, katılımcı ülkelerle enerji, vergilendirme, finansman, yeşil kalkınma, afet önleme ve giderme, yolsuzlukla mücadele, düşünce kuruluşları, medya, kültür ve diğer alanlarda çok taraflı işbirliği platformlarının oluşturulmasını destekleyeceklerini belirtti.
Şi, Çin’in Kuşak ve Yol Forumu’na ev sahipliği yapmayı sürdüreceğini, forum için sekretarya kuracağını aktardı.
Başkent Pekin’de, “Yüksek Kaliteli Kuşak ve Yol İşbirliği: Ortak Kalkınma ve Refah için Birlikte” temasıyla düzenlenen 3. Kuşak ve Yol Forumu’na 130’dan fazla ülke ve 30’dan fazla uluslararası kuruluşun temsilcileri katıldı.
Forumda, 3 ana zirvenin (dijital ekonomi, bağlantılılık ve yeşil kalkınma) yanında, 6 alt zirve ve CEO Zirvesi yapıldı.
Kaynak: AA