Kazakistan’da bulunan 3 bin 400 yıllık gizemli piramit, Türk Dünyası’nda büyük heyecan yaratırken, eşsiz eser için “Türk Piramidi” tanımı yapıldı. Gizemli yapıya ilişkin birçok teori ortaya atılmaya devam ederken, Türkler’in kökenine “Türk Bozkır Kültürü’nün Doğuşu: Andronovo Kültürü” isimli eseriyle ışık tutan Tarihçi Doç. Dr. Elvin Yıldırım, merak edilenleri ‘Haberglobal.com.tr’ aracılığı ile anlattı. Karajartas anıt mezarının piramite benzetilmesinin oldukça ilgi çekici olduğunu söyleyen Doç. Dr. Yıldırım, “Eğer piramitten kasıt Mısır’daki örnekler ise son keşif elbette piramit değil. Söz konusu mezar Begaz Dandıbay dönemine ait. Begaz Dandıbay ise erken atalarımızın kökünü oluşturan Andronovo Kültürü’nün son dönemlerine denk geliyor. Begaz Dandıbay abideleri çok geniş bir sahaya yayılmıştır” dedi.
*Türkler’in ataları hangi dönem, nerelerde yaşıyordu?
“Türkler’in erken ataları Andronovo Kültürü’nün devamı olarak kabul ediliyor. Andronovo Kültürü son çalışmalarda yapılan tarihlendirmelere göre MÖ 2.bin yıl öncesine tarihleniyor. Bu kültür dönemini inşa edenler Türklerin erken atalarıydı. Çok geniş bir zaman aralığında varlıklarını sürdürüp çok geniş bir sahaya yayıldılar. Bugün bu kültür dönemine ait kalıntılara Kazakistan, Kırgızistan, Hakasya Cumhuriyeti, Altay Cumhuriyeti, Güney Sibirya toprakları ve Çin Altaylarında rastlıyoruz. Bu dönemi meydana getiren insanların, Moğolistan içlerine kadar giderek mezar kültürü meydana getirmeleri de söz konusu. Bu kültür de Yassı Taş Mezar Kültürü olarak literatüre girdi.”
*Türk Piramidi denilen eser, Türklerin erken atalarının yaptığı bir eser mi?
“Türk Piramidi diye anılan arkeolojik eser Begaz Dandıbay dönemi dediğimiz Andronovo Kültürü’nün son safhasına denk geliyor. Genel olarak MÖ I. Bin yıl ile MÖ VIII. arasına tarihlendiriliyor. Türk Piramidi diye anılan arkeolojik mezarda, erken atalarımızın kökleri yani Andronovo Kültürü’nün izlerini görmek mümkün. Ttizlikle yürütülen incelemeler neticesinde, ortaya çıkan kültürün Andronovo Kültürünün devamı olduğu belirlenmiş durumda.”
“Andronovo Kültürü, Türk topluluklarına nasıl aktarıldı?
“Mesela kurganlar yüksek, derin ve devasa boylarda yapılmaya başlandı. Cesetler klasik pozisyon olan cenin pozisyonu yanı sıra sırt üstü, boylu boyunca yatırıldı. Bu döneme ait en büyük abide Karaganda’da keşfedilen Aksu Ağılı Kurganı oldu. Kurganın yüksekliği 2 metre, çapı ise 30 metre civarındadır.”
*Peki Kazakistan ortaya çıkan eser gerçekten bir Türk piramidi mi?
“Mısır tarihi uzmanı değilim fakat buradaki mezar örneğini Mısırdaki yapılarla kıyaslamak mümkün değil. Türkistan ve iç Asya’da ölünün korunması için yapılan kurganlar M.Ö 1000’lere kadar gösterişten uzak fakat atalar ruhuna saygıdan ötürü mezarın kaybolmasına engel olacak belirteçlerin olduğu özelliklere sahiptir. Andronovo Kültürü’nün son safhası olan Begaz Dandıbay döneminde mezar höyükleri yükselmiştir. Bu çağ artık İskit/Sakaların hâkimiyet çağıdır. Halkı nazarında büyük kahramanlara dönüşen yöneticilere saygı göstergesi olan devasa boyutlara ulaşan mezarlar yapılmıştır. Kazakistan’da bu geçiş döneminin en önemli örnekleri de kazılmaya devam ediyor.”
*İskit veya Saka mezarları sadece Kazakistan’da mı bulunuyor?
“Hayır. Çok geniş bir sahaya yayılmış bu topluluğa ait kurganları Tuna Boylarından Çin içlerine kadar bu devasa topraklarda bulunmakta. Altaylarda Pazırık, Başadar, Tuektah gibi meşhur kurganlar Hakasya’da Salbık, Tuva’da Arjan ve Esik Kurganı adı ile anılan kurganların hepsi İskitlere aittir.”
*Andronova Kültürü’nden İskitler’e uzanan etkileşim ve sıralama nasıl?
“Bu konuları, “Türk Bozkır Kültürünün Doğuşu/Andronovo Kültürü” adlı çalışmamda ayrıntıları ile değerlendirmiştim. M.Ö 2. bin yıldan Türklerin ataları olan Hiungnu yani Hun boyların ortaya çıkışında kültürel devamlılık söz konusu. Arkeolojik kalıntılar ve erken Türk tarihini aydınlatan Çin kaynakları, erken Hun boylarının izlerini izleyebilmemize yardımcı oluyor. Kültür devamlılığı Andronovo Kültürü, Begaz Dandıbay Kültürü, Karasuk Kültürü, Yassı Taş Mezar Kültürü, Tagar Kültürü ve Taştık Kültürü olarak devam ediyor. Bu kültür devamlılığının tam ortasında M.Ö 1000’lerde İskitler ve devamında Hunlar taşıyıcılığını yapıyor.”
Kaynak: Web Özel